مطالعه‎ی الگوهای هواشناسی، شناسایی چشمه‎های تولید گردوغبار و مسیر حرکت ذرّات معلّق برای طوفان جولای 2009

نویسندگان

عباس رنجبر سعادت آبادی

قاسم عزیزی

چکیده

در هفته‎ی اوّل جولای سال 2009، طوفان بسیار گسترده‎ای روی بخش‎هایی از کشورهای عراق و سوریه شکل گرفت که گردوخاک ناشی از آن، بخش گسترده‎ای از کشور، ازجمله تهران را به‎شدّت تحت تأثیر قرار داد. در این مطالعه بر اساس اطلاعات هواشناسی شامل نقشه های هواشناسی سطوح استاندارد ترازهای 1000، 850، 700، و 500 هکتوپاسکالی، گزارش‎های همدیدی دیدبانی شده، تصاویر ماهواره ای ویژه‎ی گردوغبار و برخی از محصولات مدل های منطقه‎ای پیش‎بینی عددی وضع هوا، شرایط هواشناختی مؤثّر در ایجاد طوفان‎های گردوخاک، منابع انتشار و مسیر حرکت ذرّات معلّق ناشی از طوفان هفته‎ی اوّل جولای 2009 بررسی شده است. نتایج حاصله نشان می دهند که چشمه های اصلی تولید گردوغبار در نواحی شرقی سوریه و شمال‎غربی عراق بوده که با حرکت طوفان به سمت شرق، غلظت ذرّات معلّق افزایش یافته و ایران را تحت تأثیر قرار داده است. الگوهای جوّی مؤثّر بر ایجاد طوفان و انتقال ذرّات معلّق روی کشور عبارتند از: گسترش زبانه‎ی سامانه‎ی کم‎فشار گرمایی از مرکز ایران تا شمال عراق و همچنین بخش هایی از جنوب ترکیه و توسعه‎ی سامانه‎ی پُرفشار از روی دریای سیاه تا روی خزر، شمال غرب ایران و جنوب‎شرق ترکیه. این الگوی میدان فشار سطح زمین، باعث ایجاد شیو فشاری زیاد بین سامانه‎های کم‎فشار و پُرفشار مذکور شده است و درنتیجه، سرعت باد در روی چشمه‎های تولید گردوخاک افزایش یافته و شرایط مناسبی برای تولید گردوخاک فراهم می‎شود. همراهی این شرایط با عبور امواج ناشی از ناوه‎ی مدیترانه در تراز میانی جو، افزون‎بر اینکه نقش مهمّی در شکل‎گیری طوفان دارد، حرکات صعودی لازم برای بلندشدن ذرّات معلّق و همچنین انتقال این ذرّات به نیمه‎ی غربی و بخش‎های مرکزی ایران را فراهم می‎کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی ارتباط عوامل کنترلی بزرگ‌مقیاس جوی با رخداد گردوغبار در نیمه غربی کشور (مطالعه موردی: ماه‌های جولای 2004 و 2009)

عوامل بزرگ‌مقیاس جوی نقش غالب و تعیین‌کننده شرایط وضع هوا و رخداد پدیده‌های هواشناختی ازجمله پدیده گردوغبار می‌باشند. ایران به دلیل شرایط گردش کلی جو در منطقه خشک و نیمه‌خشک جهان قرارگرفته بطوریکه کانون‌های گردوغبار متعددی در این عرض‌های جغرافیایی وجود دارد که  تحت برخی از عوامل بزرگ‌مقیاس جوی فعال‌شده و می توانند نواحی گسترده‌ای از غرب آسیا، ازجمله مناطق غربی کشور را تحت تأثیر قرار ‌دهند. ...

متن کامل

شناسایی الگوهای همدید روزهای آلوده به ذرات معلق به روش واکاوی خوشه‌ای شهر شیراز

آلودگی در سطح کلان­شهرها به شدت کیفیت زندگی شهروندان را تهدید می­کند. این پدیده در سال­های اخیر به یک معضل اساسی زیست محیطی تبدیل شده است. به منظور مطالعه ویژگی­ الگوهای همدید روزهای آلوده به ذرات معلق در شهر شیراز با استفادهاز رویکردمحیطیبه گردشی، شرایط حاکم بر این الگوها مورد بررسی قرار گرفت. جهت انجام این پژوهش نخست با استفاده از داده‌های آلاینده ذرات معلق در بازه زمانی 7 ساله (2011-2005) و ...

متن کامل

شناسایی الگوهای همدید روزهای آلوده به ذرات معلق به روش واکاوی خوشه ای شهر شیراز

آلودگی در سطح کلان­شهرها به شدت کیفیت زندگی شهروندان را تهدید می­کند. این پدیده در سال­های اخیر به یک معضل اساسی زیست محیطی تبدیل شده است. به منظور مطالعه ویژگی­ الگوهای همدید روزهای آلوده به ذرات معلق در شهر شیراز با استفادهاز رویکردمحیطیبه گردشی، شرایط حاکم بر این الگوها مورد بررسی قرار گرفت. جهت انجام این پژوهش نخست با استفاده از داده های آلاینده ذرات معلق در بازه زمانی 7 ساله (2011-2005) و ...

متن کامل

منشاء یابی ذرات گردوغبار با بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آنها و مدلسازی عددی در شهرستان مسجد سلیمان

زمینه و هدف: هدف از این تحقیق بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی، توزیع اندازه و شکل ذرات گردوغبار بر فراز شهر مسجد سلیمان و شناسایی منابع طوفان های گردوغبار است. همچنین تغییرات سالیانه و فصلی پارامترهای هواشناسی و ارتباط آنها با رخداد طوفان های گردوغبار بررسی گردیده است. روش بررسی: نمونه برداری ها حاصل ته نشینی خشک ذرات طی فصول گرم سال 1392 هست. توزیع اندازه ذرات از طریق آنالیز لیزری اندازه گیری ش...

متن کامل

مطالعه‌ گرد و غبارهای شدید اصفهان طی دوره 2011-2000

مطالعه‌ گردوغبارهای شدید اصفهان طی دوره 2011- 2000       عباس رنجبر سعادت‌آبادی٭1، مهسا اخلاقی2   1 دانشیار، دکتری هواشناسی، گروه شیمی جو و آلودگی هوا، پژوهشکده هواشناسی، ایران 2 کارشناس ارشد هواشناسی، ایران   (تاریخ دریافت: 19/02/1395؛ تاریخ تصویب: 09/07/1397)  ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشهای جغرافیای طبیعی

ناشر: مؤسسه جغرافیا

ISSN 2008-630X

دوره 44

شماره 3 2012

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023